داروهای گیاهی
داروهای گیاهی (به انگلیسی: Herbal medicine یا Herbalism) مطالعات مربوط به فارماکوگنوزی و استفاده از گیاهان دارویی در داروسازی است. گیاهان اساس معالجه پزشکی در بیشتر تاریخ بشر بود و امروزه نیزدر طب سنتی بهطور گستردهای از آن استفاده میشود. طب مدرن از بسیاری از ترکیبات گیاهی به عنوان پایه داروهای شیمیایی اثر بخش استفاده میکند. اگرچه گیاهان دارویی ممکن است استانداردهای مدرن آزمایش اثربخشی را برای گیاهان و داروهای حاصل از منابع طبیعی اعمال کنند، اما چند آزمایش بالینی با کیفیت بالا و استانداردهای خلوص یا دوز وجود دارد که به اثر بخشی داروهای گیاهی مهر تأیید میزند. دامنه داروهای گیاهی، گاهی شامل محصولات قارچی و عسل، و همچنین مواد معدنی، پوسته و برخی از قسمتهای حیوانی را نیز شامل میشود.
تاریخچه طب گیاهی یا ساخت دارو از گیاه به اندازه قدمت بشر است یعنی با پیدایش اولین بیماریها انسان بهطور غریزی شروع به درمان خود با گیاهان کرد و این درمان را با مواد اطراف و البته گیاهان فراوان و متفاوتی که در اطراف و اختیارش بودند آغاز نمود. انسان با گذشت زمان به تدریج با قدرت معجزهآسای گیاهان در درمان بیماریها و امراض آشنا و آنها را به کار بست. اگر چه علاقه و توجه به این گیاهان مفید در سالهای گذشته ناچیز بوده ولی خوشبختانه اخیراً مورد توجه و عنایت بیشتری از طرف جوامع مختلف قرار گرفتهاست.
اما باید دانست که گرچه گرایش به استفاده از داروهای گیاهی طی چند دهه اخیر رواج بیشتری پیدا کرده ولی عوارض ناشناخته آن تهدید جدی برای مصرف خودسرانه و بیش از حد مجاز آنها محسوب میشود. در حال حاضر تصور غلطی که وجود دارد آن است که داروهای با منشأ گیاهی عوارض کمتری داشته و کم خطرند در حالی که این تصور درست نیست و هر دارویی با منشأ گیاهی علاوه بر منافع، عوارضی نیز دارد؛ لذا توصیه میشود قبل از استفاده از آنها با پزشک مشورت و داروهای گیاهی از مراکز فروش معتبر داروخانهها تهیه گردد.
داروسازی گیاهی مدرن
سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین میزند که ۸۰ درصد از جمعیت برخی از کشورهای آسیایی و آفریقایی در حال حاضر از داروهای گیاهی برای برخی از موارد مراقبتهای بهداشتی اولیه استفاده میکنند. این داروها برای اکثر مردم جهان که نیمی از آنها در سال ۲۰۰۲ با کمتر از ۲ دلار آمریکا زندگی میکردند،[۵] بسیار گران است. در مقایسه، گیاهان دارویی را میتوان از طریق بذر پرورش داد یا با هزینه کم یا بدون هزینه از طبیعت جمع کرد در صورتی که داروی گیاهی در آزمایشگاه و بعد از طی کردن فرایندهای مختلف داروسازی و سپس بررسی اثرات بالینی آنها ساخت میشود.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، تقریباً ۲۵٪ داروهای مدرن مورد استفاده در ایالات متحده از گیاهان گرفته شدهاست. حداقل ۷۰۰۰ ترکیب پزشکی در فارماکوپه مدرن از گیاهان گرفته میشود. ۱۲۰ ترکیب فعال فعلی که از گیاهان عالی جدا شده و امروزه بهطور گسترده در پزشکی مدرن استفاده میشود، ۸۰٪ ارتباط مثبتی بین استفاده درمانی مدرن و استفاده سنتی از گیاهانی که از آنها گرفته شدهاست را نشان میدهد.
